Vastgoed kopen of renoveren met uw aanvullend pensioen

Wie een woning of appartement koopt, een dure renovatie wil uitvoeren of andere vastgoedplannen heeft, moet die natuurlijk kunnen financieren. Dat kan met traditionele oplossingen zoals spaargeld, een lening bij de bank of een lombardkrediet (waarbij u uw beleggingsportefeuille als onderpand geeft voor de lening). Er bestaat echter ook een andere manier om uw vastgoeddromen te financieren: met uw aanvullend pensioen. U hoeft daarvoor nog niet eens op pensioen te zijn.

Wat is een aanvullend pensioen?

De meeste Belgen krijgen een aanvullend pensioen via hun werkgever. Dat staat ook wel bekend als een groepsverzekering. Elke maand zetten de werkgever en/of de werknemer een som geld opzij, dat belegd wordt door een pensioeninstelling. Zodra u op pensioen bent, krijgt u het geïnvesteerde kapitaal terug met daar een rendement bovenop. Dat kan in één som zijn, of in verschillende schijven.

Een aanvullend pensioen zit in de tweede pijler van ons pensioensysteem. Niet alleen werknemers kunnen overigens een aanvullend pensioen opbouwen. Ook sommige contractuele ambtenaren, geconventioneerde zorgverstrekkers en zelfstandigen kunnen een aanvullend pensioen opbouwen.

Aanvullend pensioen aanwenden vóór uw pensioen

Het geld in uw aanvullend pensioen kan u in de regel pas opnemen als u effectief met pensioen gaat. Maar er is één belangrijke uitzondering. U kan namelijk een stuk van de opgebouwde reserves al vóór uw pensioen aanwenden om vastgoedplannen te financieren. Een appartement, huis of bouwgrond kopen bijvoorbeeld. Maar ook (ver)bouwen, herstellingen en renovatieprojecten komen in aanmerking. Of energie- en kostenbesparende investeringen aan uw vastgoed (zoals isoleren, vloerverwarming leggen, zonnepanelen of een warmtepomp installeren).

Het stopt bovendien niet aan onze landsgrenzen. Alle onroerende goederen die binnen de Europese Unie liggen komen in aanmerking, plus IJsland, Noorwegen en Liechtenstein (het Verenigd Koninkrijk valt buiten de scope). Dus ook als u van een tweede verblijf droomt in bijvoorbeeld Spanje, Frankrijk of Nederland kan u van de methode gebruikmaken.

Aanvullend pensioen gebruiken niet altijd mogelijk

Let op: er zijn ook grenzen aan het gebruik van uw aanvullend pensioen. Het is altijd een goed idee om uw pensioeninstelling te vragen of de aankoop (of werken) die u met uw aanvullend pensioen wil financieren wel degelijk toegelaten zijn. U zal bijvoorbeeld geen goedkeuring krijgen als u van plan bent nieuwe meubels of een nieuwe televisie te kopen. Het gaat strikt om onroerende goederen.

Het vastgoed moet u ook een belastbaar inkomen opleveren, al zal dat in de praktijk doorgaans geen problemen opleveren: elke eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker van een onroerend goed wordt verondersteld onroerende inkomsten te verkrijgen, zelfs voor de eigen woning die hij zelf bewoont (we spreken dan van een ‘fictief’ inkomen).

Voordat u verder begint weg te dromen: controleer ook eerst of de mogelijkheid om uw aanvullend pensioen te gebruiken voor de financiering van vastgoed, expliciet vermeld staat in het reglement van uw pensioeninstelling. Niet elke pensioeninstelling biedt de optie immers aan. U kan het reglement opvragen bij uw pensioeninstelling of eventuele werkgever. Ook op MyPension.be kan u het reglement terugvinden.

Hoeveel aanvullend pensioen kan u opvragen?

Afhankelijk van de voorwaarden van de pensioeninstelling kan u meestal 60 tot 75% van uw opgebouwde reserves opvragen, in sommige gevallen zelfs tot 90%. Alles opvragen kan evenwel niet. Dat komt omdat u sociale bijdragen en belastingen moet betalen wanneer uw aanvullend pensioen wordt uitgekeerd. De pensioeninstelling houdt daarom een (grote) buffer aan, zodat ze zeker is dat deze rekening achteraf ‘vereffend’ kan worden.

De techniek wordt vooral interessant als u al wat ouder bent en/of meer reserves hebt opgebouwd. Bent u nog maar enkele jaren aan het werk? Dan is het sop wellicht de kolen niet waard om nu al uw reserves op te vragen. Een uitzondering zijn jongere zelfstandigen: zij kunnen immers zelf kiezen om (op jonge leeftijd) een grotere reserve op te bouwen. Hoeveel u aan aanvullend pensioen heeft bijeen gespaard, kan u nakijken MyPension.be.

Drie manieren om uw aanvullend pensioen aan te wenden

Er zijn drie verschillende manieren waarop u uw aanvullend pensioen kan benutten om uw vastgoedplannen te financieren.

1. Voorschot nemen op uw aanvullend pensioen

Als u een voorschot neemt op uw aanvullend pensioen, dan betaalt de pensioeninstelling u een bedrag uit. Deze som mag u dan alleen gebruiken om vastgoed aan te kopen, te bouwen, renoveren, opknappen, enzovoort. Wanneer u op pensioen gaat en uw aanvullend pensioen wordt uitbetaald, zal het kapitaal van uw aanvullend pensioen worden verminderd met het bedrag van dat voorschot.

Hoewel het een voorschot wordt genoemd, krijgt u eigenlijk een lening van de pensioeninstelling. Uw opgebouwde reserves blijven namelijk in uw pensioenpotje zitten. Op de manier kunnen ze verder opbrengsten genereren. Op het bedrag dat u als voorschot opneemt, betaalt u daarom bij de meeste pensioeninstellingen interesten. Dat klinkt op het eerste gezicht vreemd, want het zijn uw eigen reserves. Maar omdat het om een lening gaat (de pensioeninstelling kan het geld niet meer beleggen), zal de pensioeninstelling in ruil doorgaans een compensatie vragen. Dat gebeurt dus onder de vorm van een interest. De hoogte van de interest hangt vooral af van het renteklimaat op dat moment en de pensioeninstelling zelf. Voor u de knoop doorhakt, vergelijkt u het aanbod en de voorwaarden van de pensioeninstelling best even met de voorwaarden die uw bank of een andere bank onder de vorm van een krediet aanbieden.

Als u wil kan u het voorschot ook voortijdig terugbetalen aan de pensioeninstelling. Bijvoorbeeld wanneer u een schenking of erfenis kreeg. Op die manier zal u minder interest betalen. Voortijdig terugbetalen is vrijwillig, behalve in één geval: als het vastgoed waarvoor u een voorschot kreeg, uit uw vermogen verdwijnt. Die voorwaarde beperkt zich niet enkel tot een aankoop/verkoop van een woning. Stel dat u het voorschot gebruikt heeft om uw woning te renoveren en zonnepanelen te leggen. Als u later beslist om de woning te verkopen, dan moet u het voorschot direct terugbetalen aan de pensioeninstelling. U voldoet namelijk niet meer aan de voorwaarde dat het geld op dat moment voor uw vastgoeddoeleinden werd aangewend.

2. Aanvullend pensioen als onderpand voor een lening

Als u een (hypothecaire) lening aangaat om uw vastgoedplannen te verwezenlijken, dan kan u uw aanvullend pensioen gebruiken als (extra) waarborg of onderpand voor de terugbetaling van die lening. Dat kan bijvoorbeeld nuttig zijn als uw kredietverstrekker extra zekerheid wil vooraleer ze u een lening toekent.

In dit geval zal de pensioeninstelling u geen geld lenen (u betaalt dan ook geen rente), maar ermee instemmen dat de kredietinstelling uw aanvullend pensioen kan aanspreken wanneer u niet in staat blijkt om uw lening terug te betalen en/of u overlijdt voordat u de lening volledig afbetaalde.

3. Aanvullend pensioen als ‘wedersamenstelling’ van uw hypothecaire lening

Bij een lening met wedersamenstelling gaat u een lening bij een bank aan zonder dat u kapitaal aflost tijdens de looptijd. U betaalt tijdens de looptijd alleen interesten. Wanneer het aanvullend pensioen wordt uitbetaald, wordt het geleende bedrag in één keer terugbetaald aan de kredietverstrekker. Dit gebeurt dan vanuit het potje van uw aanvullend pensioen wanneer u op pensioen gaat of overlijdt.

De pensioeninstelling rekent hiervoor geen intresten aan. De intresten die de bank daarentegen aanrekent, zullen evenwel hoger liggen dan bij een klassieke lening omdat u tijdens de looptijd geen kapitaal aflost.