Zijn obligaties opnieuw een waardig alternatief voor aandelen?

De jongste decennia was er een omgekeerde relatie tussen aandelen en obligaties. Stegen de ene, dan daalden de andere veelal. 2022 was echter anders. Nagenoeg alle aandelenmarkten eindigden in het rood. En ook obligaties kenden een − op z’n zachtst uitgedrukt − moeilijk jaar. Van speculatieve bedrijfsobligaties tot robuuste staatsobligaties, van Amerikaanse tot Aziatische aandelen: ze tekenden allemaal verliezen op.

Aandelen daalden in 2022

Dat het geen goed jaar was voor aandelen kwam door een samenspel van factoren. De vele onzekerheden (oorlog in Oekraïne, recessievrees, …) en de snel stijgende rente speelden aandelen parten. De aantrekkingskracht om een hoger rendement te behalen met volatiele aandelen wordt immers kleiner. Dat komt omdat vastrentende oplossingen, zoals spaarproducten en nieuw uitgegeven obligaties uitzicht geven op een degelijk rendement met meer zekerheid. Met een obligatie leen je geld uit aan bedrijven, waardoor ook het rendement op nieuw uitgegeven obligaties stijgt zodra de rente de hoogte in gaat.

Ook obligaties namen een duik

Waarom daalde de obligatiemarkt dan ook in 2022 als de rente steeg? Dat valt eenvoudig te verklaren: de stijgende rente brengt nieuwe obligaties op de markt met een hogere rente. Beleggers kopen deze nieuw uitgegeven obligaties, waardoor eerder uitgegeven obligaties met een lager rendement minder waard worden. Gevolg: de obligatiemarkten zakken weg omdat er een beter alternatief bestaat voor die oude obligaties, en kopers enkel bereid zijn die tegen een korting te kopen.

Van TINA naar TARA

Jarenlang waren aandelen populair bij beleggers. Alleen niet noodzakelijk omdat ze een aantrekkelijk rendementspotentieel opleverden, maar omwille van TINA. TINA is kort voor “There Is No Alternative”, en was jarenlang het devies op de beurs. Het betekende dat er voor beleggers nauwelijks zinvolle alternatieven voor aandelen waren. Door de magere rendementen waren obligaties geen spek voor de bek voor beleggers die een hoger rendement zochten, en bleven aandelen nagenoeg de enige optie. Vandaag lijkt TINA verdwenen, en is TARA op de voorgrond verschenen: “There Are Reasonable Alternatives”.

Stijgende rente als opportuniteit voor obligaties?

Dat de rente stijgt is niet voor elke belegger kommer en kwel. Een hogere rente opent immers mogelijk deuren voor wie zijn geld in vastrentende oplossingen zoals obligaties wil steken. Wie nu in obligaties belegt heeft afhankelijk van de kwaliteit van de uitgever uitzicht op een aantrekkelijker rendement dan een jaar geleden. Historisch gezien zijn obligaties bovendien veiliger dan aandelen; het lagere risico is een van de redenen waarom beleggers aandelen en obligaties combineren in een portefeuille. Obligaties zouden op het huidige niveau ook voldoende rendement kunnen genereren om op langere termijn de inflatie te verstaan (in het geval die inflatie weer op een normaal peil komt).

Als de rente weer daalt ...

Alleen: de kans bestaat dat de deur niet voor altijd blijft openstaan. Als u ervan uitgaat dat renteverhogingen van de centrale banken effectief zullen zijn om de inflatie omlaag te krijgen, dan zou die inflatie stilaan richting het gewenste doel moeten keren (2% in de eurozone). Maar omdat er misschien een recessie komt, zouden de centrale banken − zodra de inflatie onder controle blijft − de rente weer moeten verlagen om de economie niet nóg meer te doen afkoelen. Net die ontwikkeling kan wellicht nu een kans zijn voor wie overweegt om een stuk aandelen af te bouwen en de blootstelling aan obligaties te verhogen.

Afstemmen met een adviseur

‘Potentieel’, ‘mogelijk’, ‘opportuniteit’, ‘misschien’, ‘kans’: u heeft ondertussen wel al geraden dat deze materie geen exacte wetenschap is. Prognoses zijn gebaseerd op veronderstellingen, ramingen, meningen en hypothetische modellen die onjuist kunnen zijn. De jongste jaren hebben we al kunnen ondervinden hoe bepaalde gebeurtenissen het beurs- en renteklimaat plots helemaal op hun kop zetten. Voordat u overweegt om veranderingen in uw beleggingsportefeuille aan te brengen, is het dan ook raadzaam om af te stemmen met uw financieel adviseur. Beleggen in aandelen en/of obligaties blijft risicovol en wordt bovendien vaak pas interessant wanneer u uw geld voor lange termijn kan missen. Het is aan te raden om alleen met geld te beleggen dat u op korte termijn niet nodig heeft, en altijd voldoende spaarbuffer te hebben.