Solden zijn niet altijd solden

Twee keer per jaar zijn er solden in ons land: in januari en in juli. Heel wat Belgen trekken dan op koopjesjacht, al lijkt de magie met de jaren wat glans te verliezen. Daar zijn enkele verklaringen voor. Webwinkels kunnen elke dag koopjes aanbieden. En de sperperiode − een wachttijd waarin de winkels geen kortingen kunnen aankondigen op kleding, schoenen of lederwaren − bestaat vooral alleen op papier. Elke (kleding)handelaar kan het hele jaar door commerciële acties houden, zolang ze maar geen ‘solden’ genoemd worden. Kledingwinkels kunnen bijvoorbeeld ook aan koppelverkoop doen (al of niet in de sperperiode): een artikel tegen een verlaagde prijs aanbieden, op voorwaarde dat u een tweede artikel koopt.

Om een echt voordeel te doen moet u dus waakzaam blijven. Enkele tips en aandachtspunten.

Slogans met een dubbele bodem

Om u in de winkel te lokken, gebruiken bedrijven dikwijls taalkundige spitsvondigheden die u op het verkeerde been kunnen zetten. Enkele voorbeelden uit de praktijk:

• “Tot 80% korting”. Zoveel korting spreekt natuurlijk tot de verbeelding, maar het woord ‘tot’ is hier erg belangrijk. Niet alles wat u in de winkel vindt, zal zo scherp afgeprijsd zijn. Het kan gerust zijn dat het slechts om één rek gaat of een handvol stukken. Ondertussen bent u misschien wel al de winkel binnengestapt. En moet u langs de rekken met de nieuwe collectie slalommen om bij de afgeprijsde waren te komen.
  
  
• “Ronde prijzen”. Een artikel dat naar beneden is afgerond? Dat ziet er als een goede deal uit. Bovendien is 10 of 20 euro een rechttoe-rechtaan prijs: simpel, zonder gedoe achter de komma. Focus echter niet te veel op die ronde getallen. Kijk vooral hoe sterk de prijs is gezakt én of het dan nog steeds een goede koop is. Gaat het om belangrijke aankopen, kan u best op voorhand wat research doen om te weten of de prijs effectief een koopje is.
  
  
• “Laatste kans”. Solden kunnen hét moment zijn om gouden deals te doen, maar er is natuurlijk die tijdsdruk en er kunnen kapers op de kust zijn… Dat kan wel eens tot een impulsaankoop leiden. Probeer u echter niet te laten opjagen. Vraag uzelf af of die jurk of broek echt een slimme koop is. Ga altijd eerst kritisch door uw (kleer)kast vooraleer u op koopjesjacht trekt. Maak bijvoorbeeld met uzelf de afspraak dat wanneer u iets nieuws koopt, er ook iets uit uw kleerkast moet verdwijnen. Het kan ook slim zijn om een maximumbudget vast te leggen voor u de deur uitgaat. Zo bespaart u misschien geld en maakt u doordachte keuzes, zonder u te laten opjutten.

Controleer de kwaliteit

Een grote bak met T-shirts aan 50% korting? Voor u er induikt, kijkt u best eerst goed de kwaliteit na. Misschien staan ze wel om een goede (of verkeerde?) reden in de solden. Betaal liever de volle prijs voor een kwaliteitsshirt waar u jaren van geniet, dan een shirt dat na drie keer wassen compleet vervormd is. Dat is op langere termijn voordeliger voor uw portemonnee (en beter voor het klimaat). Controleer naast de kwaliteit en het prijskaartje ook de labels. Kledingstukken die in de handwas of naar de droogkuis moeten, blijven wellicht langer in uw kleerkast liggen.

Keuze of prijs?

Timing kan belangrijk zijn in de solden, al hangt het ervan af wat u precies drijft. Wil u vooral veel keuze? Dan gaat u best op koopjesjacht aan het begin van de soldenperiode. Wil u vooral een goede deal scoren, dan wacht u best tot het einde. Sommige artikelen zijn dan al een tweede keer, misschien zelfs al een derde of vierde keer, afgeprijsd.

Soms kan het ook interessant zijn om het weer in de gaten te houden. Als het in de weken en maanden voor de (zomer)solden starten slecht weer was, kan het zijn dat winkeliers minder goede zaken hebben gedaan. En dan neemt de kans toe dat de kortingen meteen hoger zijn.

Eerst prijs verhoogd, dan in ‘solden’

Sinds eind mei 2022 zijn handelaars verplicht om bij hun koopjes de referentieprijs te vermelden. Dat is de laagste prijs die ze hebben geafficheerd tijdens de periode van 30 dagen vóór de korting. Helaas komt het ook voor dat winkels de prijzen verhogen een maand voor de soldenperiode start, om nadien uit te pakken met zogezegde ‘solden’.

Als u precies weet wat u wil kopen tijdens de soldenperiode, dan kan u vooraf het terrein verkennen (en eventueel foto’s maken). Indien de prijs op een etiket vermeld staat, twijfel dan niet om ook even de prijs eronder te bekijken. Maar let op: de referteprijs kan u onbewust beïnvloeden – in de psychologie beter bekend onder het ‘ankereffect’. Stel dat u tijdens de solden 2 winterjassen spot: een winterjas aan 350 euro (die normaal 700 euro kost), en een tweede aan 225 euro (die anders 300 euro kost). Op de eerste jas krijgt u dubbel zoveel korting als op de tweede jas (50% versus 25%). U zal daardoor sneller geneigd zijn de eerste jas te kopen (want betere deal), terwijl u voor de tweede jas nog steeds 125 euro minder betaalt. Denk daarom na of u het product ook wil aan de soldenprijs, los van wat dat product u anders zou kosten.

Merkt u dat er iets niet klopt aan de referteprijs? U kan de verkoper erover aanspreken en hem vragen om de korting toe te passen op de laagste prijs. U kan ook klacht indienen bij het Meldpunt van de FOD Economie. De Economische Inspectie zal dan onderzoeken of er al of niet sprake is van misleidende handelspraktijken en de winkelier eventueel administratief of strafrechtelijk vervolgen. Ze zal echter niet tussenkomen in een individueel geschil. U zal daarom zelf verdere (juridische) stappen moeten ondernemen als u er met de verkoper niet uitkomt. Al zal die kost (en inspanning) het prijsverschil misschien niet waard zijn. De beste keuze voor uzelf en uw portemonnee is om te beslissen of u het product ook wil aan de prijs die de handelaar afficheert. Koopt u het product en oordeelt de Economische Inspectie dat er geen misbruik was, dan heeft u eigenlijk niets verloren.

Recht op garantie blijft

U koopt een stel schoenen in de solden, maar na tien dagen hangt de zool al los? Dan moet de verkoper de wettelijke garantie respecteren als het een gebrek vertoont, ook al kocht u het artikel in de solden. Dat betekent: uw geld teruggeven of u een ander paar van dezelfde schoenen geven.

Een winkel kan wel weigeren een artikel om te ruilen of uw geld terug te geven, omdat het toch niet helemaal uw smaak of maat blijkt. Dat geldt overigens ook voor artikelen die u niet in de solden kocht. Een winkel kan tijdens de solden wel een ander beleid hanteren: als u doorgaans geen probleem heeft om een artikel te ruilen of te retourneren, kan u op een soldenartikel wel een nee krijgen.  Voor een webwinkel zijn de spelregels enigszins anders: voor online aankopen heeft u altijd 14 dagen bedenktijd.

Daarom ook: geen zin om de lange wachtrijen aan de pashokjes te trotseren? Controleer dan eerst het beleid rond ruilen en retourneren, vooraleer u die kledij aan de kassa afrekent.